In Oranje Uitgelicht brengt ESPN in aanloop naar het toernooi elke dag twee Oranje-spelers onder de aandacht. Via achtergrondstukken, portretten en analyses leer je alle EK-gangers beter kennen. Met in deze aflevering aandacht voor Brian Brobbey.

“Als ik zo door blijf gaan, denk ik dat ik belangrijk kan zijn voor het Nederlands elftal op het EK.” Was getekend: Brian Brobbey, woensdag 27 december 2023.

Nu, een half jaar later, is de Ajax-spits zeker van zijn plek in de EK-selectie van Ronald Koeman. Het was een hobbelige weg – de kritiek van de bondscoach was nooit ver weg – maar een goed gesprek haalde de kou uit de lucht, en gaf Brobbey bovendien het gevoel dat hij weleens een belangrijke rol zou kunnen gaan vertolken op het EK in Duitsland.

De vraag is alleen: in welke hoedanigheid? Aan tafel bij Goedemorgen Eredivisie gaf Koeman in februari aan Brobbey een serieuze optie te vinden voor de spitspositie, maar de concurrentie is moordend. Als Memphis Depay fit is, speelt-ie, Wout Weghorst was belangrijk in de kwalificatiereeks, en Cody Gakpo speelde bij Liverpool vaker wel dan niet in de punt van de aanval – en nog goed ook.

Brobbey kwam bovendien pas tot één A-interland en zijn fitheid blijft een potentieel probleem. Een rol als invaller ligt dus voor de hand voor de 22-jarige Ajax-spits.

Dat is ook de verwachting van Roy Makaay, topspits van weleer bij onder meer Bayern München en het Nederlands elftal. “Een fitte Memphis speelt bij Koeman. Dan zal Brobbey dus waarschijnlijk op de bank beginnen.” Zo simpel kan het soms zijn, weet Makaay. Tijdens het EK 2000 bijvoorbeeld, toen de voorhoede met Patrick Kluivert en Dennis Bergkamp in steen gebeiteld stond, en Makaay alleen op onbeduidende momenten zijn opwachting mocht maken.

Op het EK in 2004 had Makaay meer moeite met zijn rol als reservespits. “Ik was topscorer van Europa, even leek het erop alsof we met twee spitsen zouden gaan spelen, maar Advocaat koos uiteindelijk voor een systeem met één spits, en die spits was Van Nistelrooij.”

Het was toentertijd heiligschennis om met twee centrumspitsen te spelen, vertelt Das Phantom. De media pikten het niet. Dat is nu gelukkig anders. “Waarom zouden Brobbey en Memphis niet samen kunnen spelen? Brobbey als diepe spits, als aanspeelpunt, en Depay in een vrije rol eromheen. Dan spelen ze allebei in hun kracht.”

Het is op z’n minst een prikkelende gedachte, vindt ook voormalig Jong Oranje-trainer Erwin van de Looi. De twee kennen elkaar goed. Sterker nog, ze hebben een bijzondere band die stamt uit de Jong Oranje-tijd. “Ik bleef Brobbey selecteren, ook toen hij bij RB Leipzig weinig speelde en niet helemaal fit was. Dat is hij nooit vergeten.”

Van de Looi hoopt dan ook vurig dat Brobbey een rol van betekenis gaat spelen op het EK. Hij gelooft net als Roy Makaay in een scenario waarin Brobbey én Memphis basisspeler zijn: “Als je met drie centrale verdedigers en wingbacks gaat spelen, is dat zeker een optie.”

Bovendien speelde Brobbey in Jong Oranje geregeld in een tweemansvoorhoede. “Brobbey en Zirkzee hebben in Jong Oranje meer dan eens samengespeeld. En de manier waarop Zirkzee dat invulde – zwervend, vrij, intuïtief – lijkt op hoe Memphis dat graag doet. Dus volgens mij moeten Brobbey en hij ook aardig samen kunnen spelen.”

Toch zou Van de Looi het ook snappen als Koeman vooral opteert om Brobbey als supersub te gebruiken. Dat deed hij immers zelf ook regelmatig in de 17 wedstrijden dat hij de spits onder zijn hoede had bij Jong Oranje. “Als Brobbey invalt, gebeurt er wat. Hij verzet werk voor twee. Tegenstanders moeten een man extra achterin houden. Hij heeft enorm veel power. En als de ruimtes wat groter worden, komt hij nóg beter tot zijn recht. In een lijf-aan-lijfgevecht is hij onhoudbaar, niet alleen als hij een bal afschermt, maar ook in de diepte, dat vergeet men nog weleens.”

En hoewel Brobbey, speler van het jaar bij Ajax, de rol van invaller dit seizoen op clubniveau definitief ontgroeid is, geven de cijfers Van de Looi gelijk. Brobbey blijkt een uitermate effectieve invaller te zijn.

Hoe indrukwekkend de cijfers van Brobbey als invaller zijn, laat de bovenstaande tabel zien. Sinds zijn debuut in 2020 tegen Fortuna Sittard – waar hij overigens ook als wisselspeler in het veld kwam en scoorde – speelde hij 1088 minuten als invaller bij Ajax en daarin was hij goed voor 15 doelpunten en 4 assists. Dat is een doelpunt of assist per 58 minuten, een ongekend hoog moyenne.

play

Brobbey scoort als invaller in zijn debuut voor Ajax

De spits is een uitermate effectieve invaller. Gemiddeld is hij als invaller per 58 minuten betrokken bij een doelpunt of assist

Indrukwekkende cijfers, vindt ook Makaay. Maar: “Invallen in de Eredivisie is anders dan invallen op een EK.” Dat beaamt Van de Looi, maar toch zou het hem niet verbazen als zijn voormalig pupil hoge ogen gooit deze zomer.

“Hij heeft echt een stap gezet dit seizoen. Dreiging had-ie altijd al, maar daar heeft hij nu rendement aan gekoppeld. En niet onbelangrijk: hij mist een stuk minder wedstrijden dan voorheen door blessures.”

Met de toekomst van de spitspositie zit het in ieder geval wel goed, daar zijn Van de Looi en Makaay het over eens. “In mijn tijd had je met Van Nistelrooij, Kluivert, Hasselbaink, Van Hooijdonk en ikzelf bijna te veel smaken. De spoeling is een tijd wat dunner geweest, maar met Brobbey en Zirkzee hebben we twee potentiële wereldtoppers in huis.”